Groenland is een eiland in de noordelijke Atlantische Oceaan, ten noordoosten van Canada. En is het grootste eiland ter wereld. Het maakt deel uit van het koninkrijk Denemarken. Het heeft sinds 1979 een onafhankelijke positie ten opzichte van Denemarken en het behoort sinds 1985 niet meer tot de Europese Unie.

De hoofdstad van Groenland is Nuuk. De kusten zijn ingekerfd met enorme fjorden en gletsjers, waar regelmatig ijsbergen van afbreken. Groenland heeft een poolklimaat. De oorspronkelijke inwoners, de Inuit zijn vanouds nomaden. Verreweg de meeste inwoners leven in het zuidwesten en zijn Groenlanders, een vermenging van Denen en Inuit.

Een derde groep inwoners bestaat uit Europeanen, vooral Denen. In de basis Thule zijn Amerikaanse soldaten gelegerd. De Groenlandse economie leeft voornamelijk op de visvangst, de jacht, schapenteelt en mijnbouw. Men exporteert o.a. walvisproducten, pelzen. Groenland is tevens één van de landen die te maken krijgt met de verschijnselen 'middernachtzon' en 'het noorderlicht'.

Twee natuurverschijnselen die alleen voorkomen in de buurt van de poolcirkel. Ongeveer circa 82 procent van Groenland is bedekt met landijs met een gemiddelde dikte van 1600 meter. Alleen het in het noorden gelegen toendragebied Pearyland en een kuststrook van 250 kilometer breed zijn ijsvrij.

Door de fjorden is de kustlijn van Groenland bijna 40.000 kilometer lang. Bij Ilulissat ligt de snelste gletsjer. Hij is acht kilometer breed en schuift met dertig meter per dag de zee in. De brokken ijs die in de zee verdwijnen zijn de gevaarlijke ijsbergen die onder meer het beroemde schip De Titanic fataal werden. Het landijs op Groenland is verdeeld in een noord- en zuidkap. Het beslaat bijna 8600 vierkante kilometer.

Het binnenste ijs van de ijskap wordt firnijs genoemd. Dit ontstaat door het smelten en opvriezen van sneeuw. Ondanks het vaak barre klimaat komen op Groenland ongeveer vijfhonderd plantensoorten voor. Hieronder bevinden zich zelfs vier soorten orchideeën. De nationale bloem is het wilgenroosje. Typisch Groenlands is de bergengelwortel. Velden en weiden zijn in de zomer bezaaid met onder andere heide, ereprijs, wollegras, grasklokje en de arctische klaproos.

Het klimaat op Groenland is er wel de oorzaak van dat er nauwelijks bomen voorkomen. In de beschutting van de fjorden staan her en der wat berken. Algemeen voorkomend is de zeer kleine (tien tot twintig centimeter) kruipende dwergberk.

Groenland heeft een rijk dierenleven. Er zijn ruim tweehonderd soorten vogels. De sneeuwhoen is de enige vogel ter wereld die in de winter een wit verenkleed krijgt. Op Groenland broeden er ongeveer 52 soorten vogels waaronder: aalscholvers, eidereenden, gorzen, jagers, drieteenmeeuwen en zwanen. Ook komen er roofvogel soorten voor de sneeuwuil, de zeearend, de slechtvalk en de giervalk. Het bekendste dier van groenland is de ijsbeer. De IJsbeer leeft ten noorden van de poolcirkel. In het nationale park leven meer dan 1500 exemplaren. Maar op Groenland leeft ook de poolvos en de poolhaas, zij krijgen in de winters een witte pels.

Het leven onder water is ook divers. Er leven verschillende soorten zeehonden in de kustwateren van Groenland, waaronder de veel voorkomende stinkrob, de zadelrob en de klapmuts. Ook walrussen worden regelmatig gesignaleerd. Ongeveer twintig soorten walvissen leven in de Groenlandse kustwateren waaronder het grootste dier ter wereld, de blauwe vinvis. Deze blauwe vinvis wordt net als de Groenlandse walvis met uitsterven bedreigd. Bijzonder is de narwal met zijn twee meter lange slagtand.

Verder worden vaak vinvissen, grienden, beluga's, bultrugwalvissen, potvissen en tuimelaars waargenomen. De noordelijke toendra en een groot gedeelte van het landijs in het noordoosten is in 1974 door Denemarken uitgeroepen tot nationaal park. Het is het grootste beschermde gebied op aarde en beslaat ongeveer 972.000 vierkante kilometer.  

Vorige pagina