Gibraltar is een rots en een overzees gebiedsdeel van het Verenigd Koninkrijk. De stad ligt in het uiterste zuiden van Spanje aan de Straat van Gibraltar. De berg is in de klassieke literatuur één van de Zuilen van Hercules. De naam Gibraltar is afkomstig van de Tarik ibn Zijad die daar in 711 met zijn troepen overstak vanuit Noord-Afrika.

De rots kreeg de naam Djebel Tarik (vertaald berg van Tarik) waarna het via verbastering Gibraltar werd. In 1309 veroverden de Castilianen de rots maar in 1333 werd de plaats opnieuw Moors. In 1462 kwam in het kader van de Reconquista definitief een einde aan de Moorse aanwezigheid op Gibraltar. Op 4 augustus 1704 veroverde een Engels-Nederlandse coalitievloot de rots en sindsdien bleef de doorvaart door de straat van Gibraltar onder Engels toezicht en de rots een Britse exclave.

Als gevolg van de Spaanse successieoorlog, volgens het Verdrag van Utrecht kwam Gibraltar in 1713 definitief in Engelse handen. Sinds 1830 is de rots een Britse kroonkolonie. Gibraltar heeft zelfbestuur op gebied van binnenlandse zaken en rechtspraak.

Groot-Brittannië is verantwoordelijk voor het buitenland beleid. Een gouverneur vertegenwoordigt de Britse kroon. Medio 1966 sloot Spanje voor korte tijd het grensverkeer naar en van Gibraltar en beperkte de luchtvaart daarheen. In 1969 werd de grens volledig gesloten, wat grote problemen opleverde voor het wederzijdse woon-werkverkeer.

Gibraltar moest in die tijd ook voor de eigen drinkwatervoorziening zorgen. Na de dood van Franco verbeterden de betrekkingen en in 1982 werd de grens weer geopend, maar de Spanjaarden bleven vasthouden aan lastige grenscontroles, terwijl die aan de andere grenzen allang waren afgeschaft. Pas in december 2006 werd er een vliegverbinding geopend tussen Madrid en Gibraltar.

Spanje blijft echter aanspraak maken op de rots. In 2002 sprak 99% van de bevolking van Gibraltar zich in een referendum uit tegen een gedeelde Brits-Spaanse soevereiniteit, een voorstel van de Britse premier Tony Blair en zijn toenmalige Spaanse collega José María Aznar. José María Aznar's opvolger José Luis Rodríguez Zapatero en Tony Blair tekenden in september 2006 een akkoord dat de meeste problemen tussen beide landen en Gibraltar op moet lossen; de luchthaven van Gibraltar mag voortaan vluchten uit Spanje en de rest van de Europese Unie afhandelen, de luchthaven zal zowel door Britse als Spaanse ambtenaren worden bemand, de aanvliegroute mag door het Spaanse luchtruim lopen, de grensbepalingen worden versoepeld.

Begin december 2006, stemden de bewoners in een referendum in meerderheid voor een nieuwe grondwet, wat een belangrijke stap is op weg naar onafhankelijkheid. Op 8 december 2006 heeft de Europese voetbalbond (UEFA) Gibraltar als voorlopig lid aangenomen. De UEFA erkent Gibraltar dus als een soevereine staat.

Het verkeer op Gibraltar rijdt rechts, wat voor landen onder de Britse kroon een uitzondering is. Op de rots leeft een door de Britten ingevoerde apenkolonie. Het gaat om een troep berberapen, die ook in Noord-Afrika voorkomen. Een legende zegt dat, wanneer de apen van de rots weg zijn, het met de Engelse heerschappij daar afgelopen is.

De kolonie bestaat uit enige honderden dieren in drie verschillende troepen. De meeste apen zijn erg mak, en kunnen uit de hand eten. Het is wel aan te raden dit in overleg met een gids te doen. De Straat van Gibraltar is het verbindingspunt tussen de Middellandse Zee en de rest van de Atlantische Oceaan. Vooral om deze reden is Gibraltar een zeer strategische plek. 

Vorige pagina